Málaga heeft recent strengere kledingregels ingevoerd voor toeristen. Het gaat hierbij specifiek om het verbod op het shirtloos lopen in openbare ruimtes, zoals winkels en restaurants, en het opleggen van dresscodes in religieuze gebouwen, zoals kerken en kathedralen, waar mannen lange broeken moeten dragen en vrouwen hun schouders moeten bedekken. Overtreders kunnen boetes verwachten die oplopen tot €150. De lokale overheid en bewoners stellen dat deze maatregelen nodig zijn om respect te waarborgen voor de lokale cultuur en normen. Maar misschien zit er meer achter deze regelgeving dan alleen culturele bescherming.

Lokale frustraties of economische strategie?

De aanleiding voor deze regels ligt volgens de autoriteiten in de frustraties van de lokale bevolking over het gedrag van sommige toeristen. Málaga, een bestemming die vooral populair is onder Britse vakantiegangers, heeft te maken met toeristen die in badkleding door het stadscentrum wandelen of zonder shirt winkels betreden. Deze gedragingen zouden volgens de lokale bevolking botsen met de Spaanse tradities van gepaste kleding en respectvolle omgang. Maar dit is niet het enige aspect van de zaak.

Verhogen strengere regels de kwaliteit van toerisme?

In andere steden in Spanje, zoals Palma de Mallorca en Marbella, werden op vlak van alcoholconsumptie vergelijkbare gedragsregels ingevoerd, en de resultaten suggereren dat deze regels meer doen dan alleen de lokale cultuur beschermen. Een studie in Palma toonde aan dat ondanks aanvankelijke zorgen, het toerisme niet significant afnam na het invoeren van strengere regels. Wat wél veranderde, was het type toerist dat werd aangetrokken. Lokale bewoners rapporteerden een verschuiving naar respectvoller gedrag onder toeristen. Dit werd zelfs vergezeld door een stijging van de gemiddelde reissom: toeristen gaven meer uit, en hotels konden hogere prijzen vragen zonder een afname in vraag.

Ook in Marbella werd in 2017 een soortgelijke trend waargenomen. Ondanks de invoering van boetes ongepast gedrag, zagen hotels een stijging in de gemiddelde kamerprijs. Dit roept de vraag op: zijn deze regels in Málaga daadwerkelijk bedoeld om de lokale cultuur te beschermen, of is er ook sprake van een economische strategie? Door de stad aantrekkelijker te maken voor een koopkrachtiger publiek, kunnen dergelijke maatregelen bijdragen aan een betere positionering van Málaga op de toeristische markt.

En we hoeven voor dit fenomeen niet eens de grens over te steken. In Knokke heeft de gemeente een verbod ingesteld op het dragen van ontbloot bovenlijf in het centrum en op de dijk. Wie volgt?

Culturele sensitiviteit of commercieel slim?

Terwijl de autoriteiten zich richten op het bevorderen van respect voor de lokale cultuur, kunnen we ons afvragen of deze regels ook een verborgen agenda hebben. Het is niet ongebruikelijk dat bestemmingen hun imago strategisch aanpassen om een rijkere doelgroep aan te trekken. Toeristen die bereid zijn meer te betalen voor hun vakantie, waarderen vaak ook een bepaalde mate van rust en orde, wat perfect aansluit bij deze nieuwe regels.

Een brug te ver

Maar het kan ook verkeerd uitpakken. Bhutan voerde in 2022 een controversiële maatregel in door de "Toeristenbelasting" drastisch te verhogen. Toeristen moesten ongeveer $250 per dag betalen, inclusief accommodatie, maaltijden, en een gids. Deze strategie was bedoeld om massatoerisme te beperken en het land als een exclusieve bestemming te positioneren. Hoewel het enige tijd succesvol leek in het aantrekken van welvarender toeristen, merkte Bhutan uiteindelijk dat de drastische beperkingen en kosten veel bezoekers ontmoedigden. Dit leidde tot een terugval in het toerisme, waardoor Bhutan gedwongen werd de regels te herzien en versoepelen om weer meer reizigers aan te trekken. Er zit dus duidelijk ook een bovengrens aan deze tactiek.